Paniek

Het mag inmiddels duidelijk zijn dat de dingen moeten gaan zoals mijn zoon ze verwacht. Het is vooral niet de bedoeling dat ze anders gaan dan hij het zich heeft voorgesteld, omdat dit #paniek kan veroorzaken. En dit is nu precies wat lastig is in de praktijk. Het leven laat zich niet van te voren voorspellen. Voor een deel kun je plannen, maar soms gaat het gewoon anders en vaak heb je daar als individueel mens weinig invloed op. Lastig hoor, maar vooral lastig als je er zoveel last van hebt. De afgelopen week was het wel een paar keer prijs en om te laten zien hoe dit uitpakt in het hoofd van iemand met #Asperger onderstaand een aantal illustraties.

Vorige week waren we op verjaardagsvisite bij ons neefje. Wij komen daar niet zo vaak, maar mama weet wel de weg.... tenminste, de oude weg. Er is een kortere weg, maar die heeft mama pas 1x gereden en dat was op de terugweg. De heenweg besluit ik dan ook gewoon de "oude weg" te nemen. Duidelijk voor mezelf en voor mijn zoon. Een omweg, maar ik weet hoe ik moet rijden en dat gaat goed. Omdat ik de terugweg al een keer de nieuwe weg genomen heb, besluit ik die nu ook te nemen. Ik vertel dit aan mijn zoon als we instappen. "Mam, weet je zeker dat je de weg weet?" Ik zeg eerlijk dat ik het niet zeker weet, maar dat we het gewoon proberen....  Helaas neem ik per ongeluk een afslag te vroeg. De weg komt mij niet bekend voor. Het is een lange weg zonder mogelijkheden om een afslag te nemen of te keren en ik word gedwongen de weg te volgen. 

Mijn zoon wiebelt op de voorstoel naast me heen en weer....

"Mam.... deze weg is niet goed... Het komt me niet bekend voor.... Weet je zeker dat dit de weg is die je de vorige keer ook hebt genomen?"

Ik besluit eerlijk te zijn, hoewel ik weet dat dit verkeerd uit kan pakken. "Nee, dit is niet de goede weg; ik heb me vergist." 

Ik zie de paniek in zijn ogen oplichten.... "Hoe komen we nu thuis dan? Weet je wel waar we heen gaan? Waar gaan we nu naartoe dan?" 

Mijn hoofd draait op volle toeren. Terwijl ik op de weg moet letten om te zien waar ik de auto kan keren moet ik ondertussen ook nog mijn kind zien te kalmeren. Ik denk hardop na in de hoop dat hij mijn "overlevingsstrategie" kan volgen. "We moeten ergens de weg af en de auto omdraaien, zodat we terug kunnen rijden naar waar ik de verkeerde afslag heb genomen". 

Dit resulteert echter in een stroom van nog meer vragen. 

"Weet je nog waar je verkeerd ging dan?" 

"Waar ga je omdraaien dan?"

"Waarom draai je hier niet gewoon om?"

"Weet je vanaf daar wel weer de weg dan?"

"Komen we dan wel weer thuis dan?"

Ik zucht diep en zie dan mijn redding.... Een benzinestation aan de andere kant van de weg. Ik draai de auto en we rijden weer de goede kant op. Ik probeer mijn zoon gerust te stellen met de mededeling dat het goed komt, maar ik zie dat hij het vertrouwen in mijn kennis van de weg heeft opgegeven. Ook wanneer we bij het punt komen waarop ik de verkeerde afslag nam is hij er nog niet gerust op. Pas wanneer ik de binnendoor weg heb genomen en we op de bekende weg komen haalt hij opgelucht adem. "Vanaf hier weet ik het weer", zucht hij.

Een paar dagen na dit incident moeten we met de bus naar de wekelijkse sessie van de psycholoog. We moeten daar om 1 uur zijn en normaal gesproken nemen we de bus van 10 voor half 1. Het is 20 minuten met de bus en dan nog 2 minuten lopen en daarmee zijn we altijd ruim op tijd aanwezig. Dat geeft mijn zoon rust. Hij is (net als zijn moeder) altijd graag ergens op tijd.

Deze keer kwamen we echter op tijd bij de bushalte aan, maar blijkbaar was de bus of te vroeg geweest of niet geweest. Met de eerstvolgende bus gaan we het allemaal net redden, maar het wordt wel krap. 

Op een digitaal bord wordt bij de bushalte aangegeven hoe laat de volgende bus komt. Zoals altijd wordt dit door mijn zoon per direct gecheckt bij aankomst. Hij constateert dat het nog 14 minuten duurt voordat de volgende bus komt.... en daar gaat zijn "paniekknopje" weer. "He, hoe kan dat.... Dit klopt niet hoor. De bus moet er zo nog aankomen! Hebben we de bus gemist? Hoe kan dat? Komen we nu te laat?"

Ik probeer hem gerust te stellen door te zeggen dat we met deze bus ook op tijd komen. Dat de vorige bus waarschijnlijk te vroeg was of niet is geweest, maar dat we met de volgende bus zeker ook op tijd zullen komen. Ik reken hem voor hoe het met deze "nieuwe" bus zal gaan. De bus komt om 12.36 uur. Het is 20 minuten rijden met de bus. Dan is het 12.56 uur. Het is nog 2 minuten lopen, dan is het 12.58 uur. Hebben we dus nog 2 minuten speling om op tijd (13.00 uur) aanwezig te zijn. 

"Nou, dan hoop ik maar dat dat gaat lukken" zegt mijn zoon. 

De hele weg in de bus is hij onrustig. Hij houdt nauwlettend de klok in de bus in de gaten en bij elke halte waar gestopt wordt, ontsnapt er een "pfffffft". Ik moet hem meerdere keren verzekeren dat het echt wel gaat lukken, dat de bus op schema rijdt en dat daarbij rekening gehouden wordt met in- en uitstappende mensen. Om precies 12.56 uur stappen we uit de bus en 2 minuten later stappen we bij de psycholoog naar binnen. "Zo, nu hoeven we es een keer niet te wachten", constateert mijn zoon en ik zie de spanning van zijn gezicht afglijden. 

Wat ik zelf vooral moeilijk vind is dat mijn zoon zijn houvast zoekt in bepaalde zekerheden die niet zeker zijn. Voor een deel kunnen we structuur in zijn leven aanbrengen, maar dat lukt gewoon met heel veel dingen niet. En dat maakt hem zo onzeker. Het geeft zo veel onnodige spanning. 

En ook voor mijzelf is het lastig om in te kunnen schatten hoeveel zekerheid hij nodig heeft en in hoeverre je dan als ouder ook nog eens mag denken dat er in het leven gewoon heel veel onzekerheden zijn en dat hij daar ook zijn weg in zal moeten vinden. 

Zo was er gisteren op school in de middag "Podiumkunsten" ingepland. Van alle groepen mogen kinderen hun kunsten aan alle kinderen van school laten zien. Mijn zoon zou optreden met zijn klas. Natuurlijk komt mama kijken naar het optreden. Samen met een vriendin stap ik de gymzaal in, waar de optredens gehouden worden. Mijn zoon heeft al snel door dat wij aanwezig zijn en zwaait enthousiast. 

Tijdens het optreden, wat natuurlijk op zich al spannend is, zie ik dat hij ons ook in de gaten houdt. Na het optreden van mijn zoon verlaten we de gymzaal weer en gaan naar huis. Mijn vriendin komt van ver en wil voor de files aan naar huis rijden. Ik overweeg om mijn zoon nog te laten weten dat we er vandoor gaan, maar omdat het zo druk is in de gymzaal en zo rumoerig dat hij mij toch niet zal verstaan, besluit ik het te laten voor wat het is. Hij zal vanzelf wel merken dat we er niet meer zijn en hij weet immers dat ik hem uit school weer op kom halen. 

Wanneer ik om 15.00 uur weer bij school , hoor ik van een andere moeder dat mijn zoon in paniek was geweest, omdat hij mij na het optreden niet meer kon vinden. Ook juf vertelde mij vanmorgen dat hij inderdaad in paniek was geweest, maar dat zij hem goed op heeft kunnen vangen.

Ik was er dus al bang voor, maar weet ook dat hij zelf een manier zal moeten vinden om hiermee om te gaan. Het leven laat zich niet vangen in zekerheden en vertrouwen zal hij moeten leren. Ook als mama niet in de buurt is.